Właściwie każdy z nas pewnie nie raz korzystał z windy. Być może miało to miejsce w hotelu czy innym obiekcie turystycznym, a być może ktoś całe życie mieszka w budynku, w którym winda została zainstalowana. Trzeba przyznać, że ten wynalazek jest bardzo praktyczny i bezapelacyjnie ułatwia życie – na przykład często jest jedyną opcją dla osób niepełnosprawnych. Ważne jest także to, że windy to urządzenia o różnym rodzaju zastosowania i wykorzystywane w różnego rodzaju miejscach. Jednak wchodząc do windy właściwie nigdy nie zastanawiamy się nad tym, jak ona działa i z jakich części jest w ogóle zbudowana. Tymczasem jednym z najważniejszych elementów, które zapewniają poprawne działanie windy, jest falownik. Czym dokładnie jest to urządzenie i za co odpowiada? Postaramy się dziś odpowiedzieć na te pytania.
Czym w ogóle jest winda?
Zacząć warto od tego czym w ogóle jest winda, o której chcemy poniekąd rozmawiać. Jak już zaznaczyliśmy, teoretycznie każdy z nas wie czym jest to urządzenie i bez problemu potrafi je rozpoznać. Jednak jak definiuje się windę? Tak naprawdę – co może niektórych zdziwić – winda jest potoczna nazwą dźwigu czy też wyciągu pionowego, czyli rodzajem dźwignicy poruszającej się wzdłuż prowadnic w pionowym lub pochylonym szybie dźwigowym. Windy służą do transportu zarówno osób, jak i towarów, w związku z czym składają się z kabiny lub podstawy ładunkowej prowadzonej w szybie zazwyczaj przy użyciu stalowych lin lub – co jednak występuje rzadziej – przy użyciu innych sztywnych mechanizmów.
Mówiąc o windach nie sposób nie nawiązać do historii ich powstania. Otóż, pierwszy sprawny dźwig osobowy napędzany silnikiem parowym skonstruował Elisha Otis, a miało to miejsce podczas światowej wystawy w 1853 roku. Cztery lata później tego typu windę zainstalowano w domu towarowym w Nowym Jorku. Trochę później, bo w roku 1880, Werner von Siemens po raz pierwszy do napędu dźwigu szybowego zastosował silnik elektryczny. W 1889 roku windę wymyśloną przez Otisa zainstalowano w wieży Eiffla, a później w nowojorskich drapaczach chmur – Woolworth Building w 1913 roku, natomiast 18 lat później w Empire State Building. Oczywiście, dzisiejsze windy to zupełnie inne konstrukcje z dużo bardziej zaawansowanymi podzespołami, wśród których wyróżnia się właśnie wspomniany w tytule falownik. Czym on dokładnie jest?
Czym jest falownik?
Zanim przejdziemy do tego, za co falownik odpowiada w windach, wyjaśnijmy czym w ogóle jest falownik. Tak naprawdę to nic innego jak urządzenie elektryczne, którego zadaniem jest zamiana prądu stałego, którym jest zasilane, na prąd przemienny, ale o regulowanej częstotliwości wyjściowej. W niektórych falownikach można także regulować wartość skuteczną napięcia wyjściowego. Zatem urządzenie takie jak falownik możemy stosować do napędzania różnego typu silników elektrycznych. Regulowana częstotliwość napięcia wychodzącego z falownika umożliwia nam kontrolę momentu obrotowego, w efekcie czego silnik będzie pracował z większą lub mniejszą szybkością, czyli tak, jak będzie nam to odpowiadało. Innymi słowy, jeśli chcemy zamontować do czegoś silnik elektryczny, ale potrzebujemy mieć możliwość regulacji szybkości jego pracy, to wystarczy zamontować do tego silnika właśnie falownik. Mechanizm taki umożliwi płynną kontrolę szybkości obrotów silnika zapewniając szerokie możliwości użytkowe i zastosowanie go w wielu rodzajach urządzeń.
Falownik w windzie – jaką pełni rolę?
Skoro wiemy już czym jest samo urządzenie nazywane falownikiem, to zastanówmy się teraz, jaką rolę pełni ono w windach. Na początku warto podkreślić, że to właśnie falownik, a nie sterownik główny, jest najdroższym mikroprocesorowym elementem typowego systemu dźwigowego stosowanego w windach. Wnika to poniekąd z faktu, że to właśnie falownik jest odpowiedzialny za płynną jazdę windy. To on steruje wciągarką i w sprzężeniu zwrotnym współpracuje z urządzeniem, które informuje go o kierunku i prędkości, z jaką porusza się kabina albo podest windowy. Ze względu na specyfikę i rodzaj wind, w urządzeniach tego typu stosuje się specjalne falowniki, które są przeznaczone właśnie do użycia w systemach dźwigowych.
