Dźwigi to urządzenia skonstruowane do podnoszenia i przemieszczania ładunków. Istnieje bardzo dużo różnych rodzajów dźwigów. Mamy zarówno duże dźwigi budowlane, tzw. żurawie wieżowe zbudowane z charakterystycznych kratownic, jak i mniejsze montowane na podwoziach samochodów ciężarowych lub produkowane jako konstrukcje samojezdne.
Istnieją też suwnice różnych typów – od dużych portowych, wykorzystywanych do przeładunku kontenerów, po mniejsze – używane w halach rozmaitych fabryk i zakładów naprawczych. Są też mniejsze dźwigi stanowiące wyposażenie niektórych ciężarówek, tzw. HDS-y oraz popularne wciągarki, używane na kutrach rybackich, w warsztatach samochodowych lub przy remontach. Niezależnie od typu dźwigu istnieje wiele podobieństw w budowie i systemie działania.
Budowa dźwigów
Jedną z najważniejszych części dźwigu jest jego element nośny. W zależności od typu urządzenia, może to być konstrukcja wieżowa, podwozie samochodu, nieruchoma podstawa lub specjalna rama. Wiele dźwigów jest wyposażonych w ramię. Pozwala ono na zwiększenie zasięgu, w którym może być wykonywany transport ładunku. W przypadku żurawi samochodowych decyduje ono również o tym, na jaką wysokość mogą być podniesione przemieszczane ciężary. W suwnicach częściami do dźwigu, które spełniają rolę ramienia, są dźwigary. Po nich przemieszcza się wózek oraz belki jezdne, po których porusza się cały most. Ciekawym wyjątkiem, jeśli chodzi o ramię, są wciągarki. Są one pozbawione tego elementu. Często jednak mogą być przesuwane wzdłuż mocowanych na pewnej wysokości belek, tworząc mechanizm działający podobnie jak suwnica.
Wspólny dla wszystkich dźwigów jest mechanizm podnoszenia. Składa się on z bębna, na który nawijane jest cięgno w postaci łańcucha lub liny, a także z napędu – zazwyczaj silnika elektrycznego lub hydraulicznego oraz hamulca, który unieruchamia bęben i jest odpowiedzialny za utrzymanie ładunku na określonej wysokości. Łańcuchy zwykle są stosowane we wciągarkach, natomiast pozostałe dźwigi korzystają z lin stalowych. Wyjątkiem mogą być rozwiązania niektórych wind, gdzie przesuwanie platformy może być wykonywane za pomocą siłowników hydraulicznych.
Częściami obecnymi w każdym dźwigu są również haki. W większych konstrukcjach mają one postać zblocza, tj. układu zbudowanego z koła lub kół linowych i haka do mocowania ładunku. We wciągarkach haki są często bezpośrednio mocowane do liny lub łańcucha.
